Interview met Peter van Koningsbruggen
Wist je dat Kunstuitleen Emmeloord regelmatig exposities programmeert op verschillende locaties in de Noordoostpolder? Theater ’t Voorhuys is één van die locaties waar regelmatig kunstenaars worden uitgenodigd die we bewonderen en die o.a. een link hebben met het theater.
Vanaf nu kun je het werk van Peter van Koningsbruggen zien in Theater ’t Voorhuys. Graag stellen we Peter middels een aantal vragen aan jullie voor. Tot en met 30 juni is zijn werk te bewonderen in de gangen van het theater en nodigen we je van harte uit om te komen kijken!
- Je bent van huis uit antropoloog, welke rol speelde fotografie toen in je leven?
Tijdens mijn doctoraal onderzoek bij een medicijnman in Suriname (1980), heb ik met een super-8 geluidscamera beelden gemaakt, die ik heb gemonteerd tot een film van een uur. Analyse van het materiaal verschafte me inzichten in bepaalde sociale processen in het veld. Maar ik ben afgestudeerd op een scriptie over het onderwerp. Filmen was toen meer mijn hobby, die ik er naast deed.
Voor mijn promotieonderzoek naar het Carnaval op het Caraïbische eiland Trinidad, heb ik enige honderden dia’s gemaakt van de uiteenlopende tableau vivants. Voor mijn proefschrift heb ik daarvan enige beelden opgenomen. In de Engelse vertaling (Macmillan/London) zijn geen foto’s meer te vinden. Fotograferen heeft mij echter zeer geholpen bij het goed leren observeren. Verder ontwikkelde ik me als een hartstochtelijk fotograaf van de culturele diversiteit.
- Op welk punt merkte je dat fotografie voor jou veranderde van documenteren naar kunst en dichten?
De scheidslijn tussen documenteren en kunst/dichten is bij mij niet makkelijk te trekken. Geleidelijk aan bemerkte ik dat ik een eigen stijl begon te ontwikkelen. Die, door veel oefenen steeds meer zijn vorm begon aan te nemen. Passie voor schrijven wedijvert met die voor reizen en fotograferen. Het heeft me naar zo’n veertig landen gebracht. Opleiding in de journalistiek en studie van de antropologie droegen bij aan beter observeren, wat mijn oog voor fotografische compositie en thema heeft gescherpt. Het heeft ook opgeleverd me snel te bewegen in diverse sociale settings. Waardoor kortstondige wederkerigheid en begrip tussen fotograaf en gefotografeerde bereikt worden, een momentum van authenticiteit en spontaneïteit. In het beste geval leidt fotograferen tot de sensatie van een schier poëtische relatie met de mij omringende wereld. Dan onderga ik het vastleggen van beelden als dichten, met de wereld als taal/verhaal. Hier ontmoet de fotograaf de schrijver de reiziger. De laatste jaren gaat mijn belangstelling meer en meer uit naar herschikkende benaderingen van (deel)objecten uit kunst, architectuur en het alledaagse. Bewerking van mijn beelden laat ik in een enkel geval over de grens lopen van het natuurlijke en realistische, op zoek naar de schilderachtige mogelijkheden die in het fotograferen besloten liggen.
- Waar komt de liefde voor fotografie vandaan?
Mijn liefde voor de fotografie is nauw verwant met mijn vak culturele antropologie, dat ik een groot deel van mijn leven heb beoefend. Tijdens mijn studie heb ik een cursus visuele antropologie doorlopen, die mij de eerste beginselen heeft bijgebracht van de rol van fotograferen bij observatie. Fotograferen disciplineert mijn kijken. Bij mij gaat het om snapshot-achtige fotografie, om het vastleggen van een eenmalig en meestal onherhaalbaar moment. Mijn voorkeur gaat o.a. uit naar het fotograferen van portretten, waarbij ik een lichte vorm van overrompeling van het subject toepas, die zijn ziel vangt voordat de correctie van de pose toeslaat. Dus, je moet alert en snel optreden en de lach vóór zijn, opdat de ernst de persoon beter tot zijn recht laat komen. Studiowerk is aan mij dus niet besteedt, omdat deze spontaneïteit om zeep helpt.
- Waar ben je op het ogenblik mee bezig?
Op het ogenblik ben ik meer bezig met schrijven dan met fotograferen. Recentelijk (november 2024) is mijn boek uitgekomen, getiteld: Opkomst en val van een Surinaamse obiaman; relaas van een vriendschap. Hieraan heb ik acht jaar gewerkt. Momenteel laat ik mijn gedachten gaan over een nieuw boek, dat zal gaan over het Carnaval van Trinidad en mijn verblijf in een bordeel daar, wat de vraag opwerpt waar het feest het best tot zijn recht komt.
- Welk kunstenaar/fotograaf/dichter inspireert jou?
Het sociaalrealisme van Ed van der Elsken en Willem Diepraam boeit me. Ook de strandportretten van Rineke Dijkstra doen me wel wat.
Voor betreft de fotografie van architectuur en landschappen, die mij steeds meer is gaan boeien, zijn de verlaten (om niet te zeggen desolate) stadsbeelden en natuurlandschappen van de schilder Salvador Dali en Carel Willink bronnen van inspiratie, waarbij het spel van strakke geometrische lijnen, schaduwen en kleuren mij aantrekt als objecten voor fotografische vastlegging.
- Hoe is het om kunstenaar in Flevoland te zijn?
Flevoland draagt niet per se bij tot mijn kunstenaarschap. Bovendien verkies ik in deze politiek correct te blijven. Jezelf kunstenaar noemen stuit bij mij trouwens op bezwaren. Expressie en creativiteit vat ik hoofdzakelijk procesmatig op. Je bent bijvoorbeeld melkboer of bakker, maar je kunt in mijn opvatting hoogstens kunstenaar worden. Hoewel de groten onder ons, noem Mahler of Rembrandt, de status van kunstenaar wel mogen claimen. Daarvoor heb ik minstens nog zeven levens te gaan, wat er niet in zit.
Wil je meer beelden zien van Peter van Koningsbruggen? ga naar https://mondialphocus.nl/
